Je hebt stemrecht en dat is een vanzelfsprekende zaak. Zo is het voor de meeste mensen in Nederland. We leven tenslotte in een vrij land, waarin alle mensen gelijkwaardig zijn.
Voor mensen zonder geldige verblijfspapieren, arbeidsmigranten en veel dakloze mensen geldt dat niet. Zij hebben geen stem. Toch voelen zij elke dag de gevolgen van het overheidsbeleid.
Iemand moet het voor hen opnemen. Het kan niet zo zijn dat de rechten van de meest kwetsbare mensen niet zijn geborgd. Daarom geven wij hen door middel van deze campagne een stem.
Dus als je stemrecht hebt, ga dan stemmen op 22 november. Maar stem niet voor jezelf en je eigenbelang. Stem voor wie geen stem heeft. Stem voor wie je stem het hardste nodig heeft.
Welkom
Op woensdag 22 november gaat Nederland weer naar de stembus voor de Tweede Kamerverkiezingen. Ons land kent in totaal volgens het CBS bijna 13,3 miljoen stemgerechtigden, wat neerkomt op 91,6 procent van alle Nederlanders van 18 jaar of ouder. En die overige 8,4 procent? Die mensen mogen of kunnen niet stemmen. Door verschillende redenen.
Via de website ikhebgeenstem.nl, een campagne van de Pauluskerk Rotterdam en verschillende partners, willen wij voor hen opkomen: mensen die dakloos zijn geraakt, of mensen zonder geldige verblijfspapieren – die vaak wél al tientallen jaren lang hun bijdrage aan ons land hebben geleverd. Kortom: mensen die om wat voor reden dan ook hun stem niet kunnen uitbrengen tijdens de aankomende Tweede Kamerverkiezingen.
Een leven in de schaduwen, onder de radar, onzichtbaar. Dat is het lot van veel ongedocumenteerden, mensen zonder een geldige verblijfsvergunning. Ze mogen niet wit werken, niet studeren, geen bankrekening openen, geen rijbewijs halen, geen zorgverzekering afsluiten, ze bouwen geen pensioen op en kunnen geen uitkering aanvragen. Ook is er geen onvoorwaardelijke opvang voor hen.
Deze mensen zijn volledig afhankelijk van hun eigen inspanning, voornamelijk door zwart werk, en daarnaast van eigen netwerk en liefdadigheid. Wanneer hun eigen inspanning niet meer mogelijk is (door ouderdom of ziekte) en hun eigen netwerk is uitgeput, komen mensen in de problemen en hebben ze hulp nodig.
Vaak is hun situatie uitzichtloos: ze hebben geen zicht op een verblijfsvergunning en kunnen of willen niet terug naar land van herkomst. Hun leven bestaat uit onzekerheid, wat voor ingrijpende problemen zorgt. Denk daarbij aan psychische problemen en een slechte lichamelijke gezondheid. En wanneer ze op straat belanden? Dan worden de problemen alsmaar groter.
De schattingen van het aantal ongedocumenteerden lopen uiteen, omdat zij vaak nergens zijn geregistreerd. Volgens onderzoek van het WODC waren het er in 2020 tussen de 23.000 en 58.000 (WODC, 2020). Dit zijn bijvoorbeeld uitgeprocedeerde asielzoekers, staatlozen, mensen die nooit een verblijfsprocedure hebben gehad of mensen wier verblijfsvergunning is verlopen.
Als je dakloos bent is het een hele kunst om jezelf goed te blijven verzorgen. In de reguliere nachtopvang van veel gemeentes is er gelegenheid om je te douchen. Maar ongedocumenteerden en sommige arbeidsmigranten worden daar vaak van buitengesloten. Bed, bad, brood is niet voor iedereen vanzelfsprekend in ons rijke land.
Wij pleiten ervoor dat iedereen die leeft op straat een bed, bad en brood aangeboden krijgt. Onvoorwaardelijk: dus zelfs als je niet de juiste papieren hebt. Want het is mensonwaardig om dat niet te doen.
Sommige politieke partijen zijn dat met ons eens. Andere politieke partijen niet. Het maakt dus echt verschil hoe je stemt.
Het is een terugkerend beeld: opvangorganisaties zien mensen soms in een paar weken afglijden. Je belandt door wat voor reden dan ook op straat en in korte tijd ga je achteruit. Je lichamelijke en geestelijke gezondheid lijden onder het harde leven op straat. Om te overleven, grijpen sommige daklozen dan naar de fles, of naar andere verdovende middelen. Veel mensen belanden dus niet op straat omdat ze verslaafd zijn. Nee, ze gebruiken verdovende middelen om om te kunnen gaan met de hardheid van hun bestaan.
We willen deze mensen graag helpen om hun leven weer op de rit te krijgen, maar het zou vele malen beter zijn als zij preventief geholpen worden. Bijvoorbeeld als de politiek zich actief inzet om dakloosheid te voorkomen. Denk bijvoorbeeld aan bereikbare sociale woningen. Maar ook aan Housing First, waarbij dakloze mensen een woonplek krijgen aangeboden met intensieve ambulante begeleiding.
Onderzoek wijst uit dat Housing First het enige bewezen, effectieve model is om dakloosheid te beëindigen. Wereldwijde percentages tonen aan dat 80% of meer van de dakloze mensen stabiel gehuisvest blijft, ook na langere tijd. Dit staat haaks op de situatie in Nederland waar weigering, en uit- en terugval de norm is. Bekijk hiervoor ook de modelgetrouwheidsschaal van Housing First.
Daarnaast moet natuurlijk gezegd worden: lang niet ieder dakloos persoon is verslaafd. Dat blijft ook een stereotiep beeld van dakloze mensen.
Ongedocumenteerden zijn mensen zonder een geldige verblijfsvergunning. De schattingen van het aantal ongedocumenteerden lopen uiteen, omdat zij vaak nergens zijn geregistreerd. Volgens onderzoek van het WODC waren het er in 2020 tussen de 23.000 en 58.000 (WODC, 2020). Dit zijn bijvoorbeeld uitgeprocedeerde asielzoekers, staatlozen, mensen die nooit een verblijfsprocedure hebben gehad of mensen wier verblijfsvergunning is verlopen.
Onder deze mensen is een kleine groep die valt onder de zogenoemde oude ongedocumenteerden. De Regenboog Groep Amsterdam heeft onlangs onderzoek gedaan naar deze groep. Het gaat om mensen die doorgaans tientallen jaren in Nederland verblijven, soms wel 30 of 40 jaar. Ze hebben net als alle ongedocumenteerden weinig rechten: geen officieel adres, geen of weinig recht op opvang, geen zorgverzekering, ze mogen niet werken en hebben geen recht op sociale voorzieningen zoals een uitkering of AOW. In de praktijk krijgen ze moeilijk toegang tot medische zorg (zie infosheet van Pharos).
Ze hebben altijd overleefd door bij te klussen in de horeca, schoonmaak of in de haven. Hiermee huurden ze bijvoorbeeld een kamertje of ze sliepen bij iemand op de bank. Door hun toenemende leeftijd en kwetsbaarheid, wordt deze groep steeds afhankelijker van anderen. Het eigen netwerk is uitgedund en ze kunnen steeds moeilijker overleven.
Deze mensen wonen al bijna hun hele leven in Nederland. Nu zijn ze oud en versleten. Onvoorwaardelijke zorg en opvang is dringend nodig voor deze mensen.
Wil je stemmen op een partij die opkomt voor deze groep mensen in Nederland? Lees hier dan meer.
DONEER
De Pauluskerk Rotterdam komt op voor mensen die het zonder hulp niet redden, ongeacht wie je bent of waar je vandaan komt. Met een (kleine) donatie help je ons enorm.
Dankjewel!
LINKS
- Campagne ‘Doorbreek Uitzichtloosheid’ van Stichting ASKV. Door het Nederlandse migratiebeleid verkeren er mensen in schrijnende situaties. Zij kunnen niet terug naar hun land van herkomst, maar door de huidige wetgeving krijgen ze ook geen status. ASKV wil deze uitzichtloosheid doorbreken. Ten eerste voor oude, kwetsbare mensen die al tientallen jaren in Nederland zijn, maar geen verblijfsvergunning hebben. Zij zijn hier geworteld. En ten tweede voor jongeren die hier zijn opgeleid en willen werken, maar dat niet mogen omdat ze geen verblijfsvergunning hebben. Ook zij zijn hier geworteld. https://www.askv.nl/wat-doen-we/campagnes/doorbreekuitzichtloosheid/
- Stemwijzer waarin per partij wordt uitgelicht wat zij in hun programma hebben staan over ongedocumenteerden:www.kiesvoorongedocumenteerden.nl
- Informatie over hulpverlening aan ongedocumenteerden: Landelijk Ongedocumenteerden Steunpunt (LOS): www.stichtinglos.nl
- Lees hier meer over Housing First. Onderzoek wijst uit dat Housing First het enige bewezen, effectieve model is om dakloosheid te beëindigen. Wereldwijde percentages tonen aan dat 80% of meer van de dakloze mensen stabiel gehuisvest blijft, ook na langere tijd. Dit staat haaks op de situatie in Nederland waar weigering, en uit- en terugval de norm is.